काठमाडौँ। करिब चार दशक (४५ वर्ष) पछि पशुपति क्षेत्रका टोलटोलमा लाखे नाचको रौनकता फर्किएको छ। विगतमा लोपप्रायः अवस्थामा पुगेको ऐतिहासिक ‘लाखे झ्यालिन्छ नाच’ यस वर्ष श्रावण शुक्ल पञ्चमीदेखि पुनः सुरु भएपछि पशुपति क्षेत्रको एउटा महत्त्वपूर्ण जात्राले पुनर्जीवन पाएको हो।
पशुपति क्षेत्र विकास कोषअन्तर्गतको अमालकोट कचहरीका द्वारे रामकृष्ण डङ्गोलले स्थानीयवासीको साथ र सहयोगले नै यो जात्रालाई पुनर्जीवन दिन सम्भव भएको बताएका छन्। जयबागेश्वरी मन्दिर, देवपत्तनमा ऐतिहासिक लाखे झ्यालिन्छ नाचलाई श्रावण शुक्ल पञ्चमीमा पुनर्जीवन दिइएको हो।
कोषका साथै दथु त्वाः बाजं खलः र स्थानीय संस्कृति तथा सम्पदा प्रेमीहरूको सक्रियताबाट यो पौराणिक र नेवारी संस्कृति झल्काउने नाचलाई पुनर्जीवन दिइएको स्थानीय श्रीकृष्ण डङ्गोलले बताए। यो जात्रा श्रावण शुक्ल पञ्चमीदेखि भाद्र कृष्ण सप्तमीसम्म १७ दिन सञ्चालन हुनेछ।
जात्रा शुभारम्भका दिन जयबागेश्वरीबाट पशुपतिनाथ मूल मन्दिरसम्म लाखे नचाएर जात्रा गरिएको थियो। पशुपति क्षेत्रका सबै टोल र घरघरमा लैजान चाहनेका लागि प्रदर्शन गर्ने तयारी गरिएको छ। जात्रा चलाउनेमा प्रायः युवायुवतीको बाहुल्यता देखिन्छ।
पशुपति क्षेत्रमा प्रस्तुत गरिने लाखे नाचले भूतप्रेत नलागोस्, मरेका आत्माले दुःख नदिऊन् र मृतकको आत्माले चिर शान्ति पाओस् भन्ने कामनाका साथ स्थानीयहरूको अनुरोधमा घरघरमा प्रदर्शन गरिने प्रचलन रहिआएको छ।
विगतमा ४५ वर्षसम्म रोकिएको यो ऐतिहासिक परम्परालाई अब कहिल्यै लोप हुन नदिने कोष, स्थानीयवासी एवं आयोजक संस्था दथु त्वाः बाजं खलः र स्थानीय संस्कृति तथा सम्पदा प्रेमीहरूको प्रतिबद्धता छ। यो जात्रासँगै पशुपति क्षेत्रमा अन्य जात्रा पनि क्रमशः हुने परम्परा रहेको छ।
