रजनी श्रेष्ठ,
चिसो मौसममा वृद्धवृद्धा र बालबालिकालाई धेरै ध्यान दिनुपर्ने हुन्छ । झन् यस कोरोना महामारीको समयमा त चिसो लाग्दा निकै नै डर पैदा हुने गरेको छ । कोरोना भाइरस ९कोभिड–१९० ले जनमानसमा पहिले सरल लाग्ने रुघा, खोकी, ज्वरोलाई जटिल समस्या हुन सक्ने सम्भावना देखाएको छ ।
विश्व स्वास्थ्य सङ्गठनले पनि आफ्नो वेबसाइटमा वृद्धवृद्धालाई जोखिम भएको कुरा उल्लेख गरेको छ । कोरोना भाइरस मुख्यतः (यालको छिट्टा वा नाकबाट आउने सिँगानको माध्यमबाट फैलिन्छ । जब संक्रमित व्यक्तिलाई खोकी लाग्छ वा हाछ्युँ गर्छ, त्यसैले यो महत्वपूर्ण छ कि तपाईंले श्वास–प्रश्वासको अभ्यास पनि गर्नुपर्छ ।
चिसो मौसममा बालबालिका र वृद्धवृद्धाको हेरचाह गर्दा ध्यान दिनुपर्ने कुराहरू
सकेसम्म बालबालिका र वृद्धवृद्धा रहेको कोठाको तापक्रम न्यानो राख्ने । तापक्रम कम हुँदा झ्याल–ढोका बन्द राख्ने ।
वृद्धवृद्धाहरूलाई जाडोमा ज्वरो आउने ठूलो जोखिम हुन्छ । किनभने वृद्धवृद्धाहरू आफ्नो खुट्टा चिसोबाट जोगाउन घरभित्र हुँदा मोजा र चप्पल लगाउँछन् । यद्यपि यी मोजा र चप्पलहरूले चिसो भुइँबाट जोगाउन मद्दत गर्छ, तर ती विरलै स्लिपप्रुफ हुन्छन् । यो भुइँमा वा सिँढीहरूमा अप्रत्याशित रूपमा चिप्लनुको परिणाम हुन्छ, जुन वृद्धवृद्धाहरूका लागि खराब हुन सक्छ । यसलाई रोक्नको लागि निश्चित गर्नुहोस् कि वृद्धवृद्धाहरूले जुत्ता वा चप्पल लगाउने गर्नुभएको छ कि छैन रु जुन खुट्टासँग बलियो पकड होस् र जहिले पनि भुइँहरू सुक्खा रहे–नरहेको याद गर्नुहोस् ।
जाडोको सुरुवातको मतलब यो होइन कि बच्चाहरू घरमै बस्नुपर्नेछ । खेल्न जाँदा वा स्कुल जाँदा निश्चित गर्नुहोस् कि उनीहरू न्यानो लुगा लगाऊन्, जुन हावा, वाटरप्रुफ होस् । कोरोनाले स्कुल सञ्चालनमा नआए तापनि बालबालिकामा कसरत भने भइरहनुपर्छ । उनीहरूका लागि न्यानो कपडाको छनोट गर्नुहोस्, जब तिनीहरू बाहिर जान्छन् । ऊनको कपडाको इन्सुलेसन सुविधाले उनीहरूलाई सुक्खा र तातो राख्न मद्दत गर्छ । यदि घरमा धेरै चिसो छ भने वृद्धहरूले थर्माकोट लगाउनुपर्छ । यसले वृद्धहरूको शरीर तातो राख्न मद्दत गर्छ । वृद्धहरूको अनुहार, हात, कान, र घाँटी जोगाउन सधैं पन्जा, स्कार्फहरू र पन्जा, टोपीहरू लगाउनुपर्छ ।
चिसो हुने खतराबाट बच्न जाडोको मौसममा सन्तुलित खाना खानु निकै महत्वपूर्ण हुन्छ । वयस्क र बच्चाहरूलाई दुवै दिन निश्चित गर्नुहोस्, भिटामिनयुक्त फलफूल र तरकारीहरू समावेश सन्तुलित आहार हो । सुक्खा फलहरू, काटिएका काँचा तरकारीहरू, दही केही उत्तम खानाहरू हुन्, जसले सन्तुलित आहारा बनाउँछन्, जसले उनीहरूको प्रतिरक्षा प्रणालीलाई सुदृढ बनाउँछ ।
जाडोको समयमा तातो मौसममा जस्तो बच्चाहरूलाई पसिना आउँदैन । पर्याप्त मात्रामा तरल पदार्थ नपिउनाले बच्चाहरूमा पसिना अभावको परिणामस्वरूप डिहाइड्रेसन हुन सक्छ । यसलाई रोक्नका लागि उनीहरूलाई हाइड्रेट राख्ने कोसिस गर्नुहोस् । कम चिनी भएको जुस, जसमा भिटामिन सी उच्च रहेको हुन्छ, त्यस्ता जुस पिउन लगाउनुहोस् । यसले चिसोबाट बच्न मद्दत गर्छ । चिया र तातो पानी पनि बुद्धिमान् विकल्पहरू हुन् । किनकि ती एन्टिअक्सिडेन्टहरूका उत्कृष्ट स्रोत हुन्, जसले शक्ति बढाउन मद्दत गर्छ ।
तपाईंको घरमा वृद्ध व्यक्तिहरूलाई फोन प्रदान गर्नुहोस् र सिकाउनुहोस् कि कसरी फोन प्रयोग गर्ने भनेर । यदि तपाईं अगाडि हुनुहुन्न भने सधैं निश्चित गर्नुहोस् कि उहाँहरूको फोन चार्ज गरिएको होस् र उहाँहरू आपत्कालीन डायलहरू कसरी प्रयोग गर्ने भन्नेबारे जानकार हुन् । एक फोन छनोट गर्नुहोस्, जुन उहाँहरूलाई प्रयोग गर्न सजिलो हुन्छ ।
धाराको पानी चिसो हुन्छ र छुन पनि गाह्रो हुन्छ । यसैले बच्चाहरू खानेकुरा खानुअघि हात धुँदैनन् । जब तिनीहरू दिनभरि बाहिर जान्छन्, तिनीहरूका हातहरू फोहोर हुने सम्भावना हुन्छ र तिनीहरूलाई संक्रमण हुँदै जान्छ । यदि पर्याप्त ध्यान दिइयो भने चिसो, फ्लु र निमोनियाँजस्ता संक्रमित रोगहरू हटाउन सकिन्छ । उनीहरूलाई खानुभन्दा पहिले तातो पानी र सेनिटाइजरले हात धुनका लागि प्रोत्साहित गर्नुहोस् ।कारोबार