काठमाडौँ । नेपालले गत आर्थिक वर्ष २०७९/८० मा विदेशबाट १६ खर्ब ११ अर्ब रुपैयाँको बस्तु आयात गरेको छ । भन्सार विभागको तथ्याङ्कअनुसार गत आर्थिक वर्षको साउनदेखि असार महिनासम्मको अवधिमा १६ खर्बभन्दा धेरैको आयात भएको हो । यो अघिल्लो आर्थिक वर्ष २०७८÷७९ को तुलनामा १६ प्रतिशत कम हो ।
भन्सार विभागका अनुसार अघिल्लो आर्थिक वर्ष नेपालमा १९ खर्ब २० अर्ब रुपैयाँको आयात भएको थियो । कोरोना महामारीका कारण गरिएको बन्दाबन्दीपछि खुलेको आयात प्रक्रियामा ह्वात्तै आयात घटेको थियो । उद्योगधन्दा कलकारखानाले मेसिनरी सामान ल्याउनेदेखि अन्य वस्तुको समेत आयात बढ्दा गत आर्थिक वर्ष अहिलेसम्मकै सबैभन्दा उच्च आयात भएको थियो ।
सोही कारण, चालू आर्थिक वर्षमा राज्यले आयातमा नियन्त्रणमूखी भूमिका खेल्यो । २०७९ वैशाख दोस्रो सातादेखि सरकारले महँगा गाडी, रक्सी, मोटरसाइकल, खेलौना, कुरकुरे, कुरमुरे, खेलौना, तास लगायतका वस्तुको आयातमा प्रतिबन्ध लगायो ।
यस्तै, आयात प्रतिबन्धको चपेटामा पर्ने वस्तुहरुको सूचीमा टेलिभिजन, हीरा र सूर्तिजन्य वस्तुसमेत परेका थिए ।
उता, केन्द्रीय बैंकले समेत विलासिता वस्तुको सूची निकालेर एलसी खोल्दा शतप्रतिशत मार्जिन राख्नुपर्ने व्यवस्था गरेको थियो । यी व्यवस्थाले गत आर्थिक वर्षमा अघिल्लो आर्थिक वर्षको जस्तै आयातको परिणाम नियन्त्रण बाहिर जानबाट रोकियो । ८ महिनासम्म चलेको लामो आयात प्रतिबन्ध २०७९ को पुस महिनामा मात्रै खुलेको थियो ।
सरकारको यो निर्णयबाट अघिल्लो आर्थिक वर्षको जस्तै १९ खर्ब २० अर्ब हाराहारीको आयात हुनबाट रोकियो । तर, यो निर्णयबाट सरकारको राजश्व संलकनको लक्ष्यमा भने नराम्रो प्रभाव पर्यो । पुसदेखि खुलेको आयात प्रतिबन्धको प्रभाव चैतदेखि मात्रै देखिन थालेको थियो ।
